Pałac w Bojadłach
Pałac w Bojadłach to jedna z najwspanialszych rezydencji późnobarokowych Ziemi Lubuskiej oraz historycznego Dolnego Śląska. Źródła pisane wskazują na rok 1707 jako datę zakończenia budowy pierwotnego dworu, który w 1731 r. spłonął. W 1735 r. rodzina Kotwiczów (von Kottwitz) – wykorzystując istniejący budynek – wzniosła obecny pałac, zaś w latach 60. XVIII w. zleciła wykonanie wystroju fasady w stylu rokoko. Wartość artystyczna tego wystroju decyduje o przynależności obiektu do grupy znaczących realizacji fryderycjańskiego rokoka. Wraz ze znajdującym się w sąsiedztwie pałacem w Zaborze stanowią ciekawy zespół, o wysokiej jakości wykonania dekoracji, mający wyraźne podobieństwa stylowe do zabytków rokokowych Berlina i Poczdamu !
Autorem projektu pałacu był prawdopodobnie architekt z kręgu Christopha Hacknera (1663-1741) z Wrocławia, projektanta m.in. pałacu Hatzfeldtów w Żmigrodzie. Autorstwo dekoracji sztukatorskiej fasady należy przypisać sztukatorowi Dominicusowi Merckowi (1724-1780), pracującemu m.in. na zlecenie cystersów w Henrykowie oraz przy dekoracji wnętrz pałacu w Szczepanowie w pow. średzkim.
Na początku XVIII w. założono w Bojadłach ogród ozdobny. Posiadał on układ osiowy, z rozmieszczonymi symetrycznie parterami haftowymi, jak pokazuje rycina Friedricha Bernharda Wernhera z około 1750 r. W 1738 r. wytyczono kanał biegnący równolegle do drogi między pałacem a ogrodem, zachowany do dziś. Kanał ten przecinał główną oś widokową w formie alei, na odcinku do kanału obsadzonej żywopłotem, zaś za kanałem – wysokimi drzewami. Od strony zachodniej do ogrodu przylegał ogród warzywny. W XIX w. ogród przekształcono w park.
Unikatowe założenie, którego dominantę stanowi pałac, składa się z parku, dwóch kordegard, dwóch oficyn, domku ogrodnika oraz folwarku. Układ przestrzenny, zachowany do dziś w niezmienionej formie od XVIII w., odbiega od francuskiego schematu, jaki stosowano w okresie baroku, kiedy to pałac sytuowano między dziedzińcem a ogrodem. W Bojadłach rezydencja znalazła się po jednej stronie drogi dojazdowej, po drugiej natomiast założono ogród ozdobny. Dwie bliźniacze kordegardy przy bramie pałacowej prowadzącej na dziedziniec honorowy, zwieńczone hełmami baniastymi z latarniami, pochodzą z lat 1734-1735. Pałac wraz z parkiem otacza ogrodzenie z około 1770 r., w którym umieszczone są dwie bramy – pałacowa i parkowa. Filary obu bram wieńczyły pierwotnie bogato zdobione rokokowe wazony (obecnie zaginione).
Pałac w Bojadłach jest budowlą 3-skrzydłową, 2-kondygnacyjną, nakrytą dachami 4- i 3-spadowymi. Z okresu budowy pierwotnego dworu (pocz. XVIII w.) pochodzą sklepienia piwnic i dwóch sal na parterze oraz ceglana posadzka holu. Barokowe w formie są dwa kominki w pomieszczeniach parteru, powstałe około 1734 r. Stolarka w większości sal – pomimo zniszczeń – reprezentuje cechy stylowe baroku i datuje się na 1 poł. XVIII w. Salon letni na parterze posiada malarski wystrój klasycystyczny z końca XVIII w. W 1,5-kondygnacyjnej sali balowej na piętrze zachowały się kominki o wysokości ponad 6 m, zdobione dekoracją sztukatorską z poł. XIX w. Na uwagę zasługują również rozwiązania konstrukcyjne – więźba dachowa oraz stropy, które pochodzą z czasów budowy pałacu.
Pragniemy nadmienić, że ustalenie wykonawcy wystroju sztukatorskiego elewacji frontowej pałacu w Bojadłach nastąpiło w trakcie realizacji przez Fundację Pałac Bojadła, która zarządza obiektem, wieloletniego projektu „Pałace i Parki Środkowego Nadodrza” (www.palaceiparki.pl).
Efekt działania Fundacji na rzecz wzbogacania i popularyzacji wiedzy na temat dziedzictwa kulturowego Środkowego Nadodrza stanowi ponadto wystawa „Rezydencje Środkowego Nadodrza i ich słynni mieszkańcy”. W jej ramach zaprezentowano m.in. postać poetki Anny Louisy Karsch (1722-1791), nazywanej „pruską Safoną”, która w 1760 r. przebywała w pałacu bojadelskim na zaproszenie Rudolpha Gottharda von Kottwitza, swojego pierwszego protektora.
Fundacja Pałac Bojadła
ul. Kościelna 1
66-130 Bojadła
woj.lubuskie
www.palacbojadla.org
www.palaceiparki.pl
e-mail: fundacja@palacbojadla.org
KRS: 0000503717
REGON: 081202404
NIP: 973 101 70 14
Konto bankowe nr: 08 1050 1520 1000 0090 3034 2753
Najnowsze komentarze